Dr Henry Abramson gave a very interesting presentation of his thoughts on Moshe Chaim Luzzatto on Yom Yerushalayim 5780 via ZOOM videoconferencing. Well worth attending!
Skip the ads and don’t be bothered by the messy introduction. The lecture is great.
Het programma van de Mussar Summer Academy op 22 en 23 juni is gepubliceerd.
Hier de Nederlandse versie. (actueel per 19/5)
Hier de Engelse versie. (versie 4/5)
Dr. David Sclar gaf op 25 november een workshop Mesilat Yesharim in de synagoge van de LJG Amsterdam.
Een paar dagen later publiceerde hij een artikel waarin hij uitvoerig in gaat op Luzatto’s verblijf in Amsterdam van 1735 tot 1743.
Het artikel is in het Engels geschreven (Adaptation and acceptance: Moses Hayim Luzzatto’s sojourn in Amsterdam among Portuguese jews) en lees je hier.
Lees een heel boek van Moshe Chaim Luzzatto!
Ma’ amar ha-Iqqarim, een verhandeling over de grondprincipes. Geschreven in Amsterdam in 1738. Waarin wordt geprobeerd de Joodse godsdienst samen te vatten. In 9 pagina’s! Nes Gadol Hayah Sham.
Hier de link naar Ma’amar ha-Iqqarim
Wil je na het lezen dieper ingaan op de tekst? Hier de link naar de uiteenzetting van prof. dr. A. van der Heide, die de tekst in het Nederlands vertaalde.
Moshe Chaim Luzzatto lived in Amsterdam between 1735 and 1743. His book ‘Mesillat Yesharim’ (Path of the Just) is considered to be one of the classics in the Jewish spiritual tradition.
Why was ‘Messilat Yesharim’ written in a non-Kabbalistic way? Was Ramchal considered a Jewish mystic? What is known about Luzzatto’s years in Amsterdam? You will experience a mix of lectures & workshops about Mussar and Jewish entertainment.
The venue is in the recently restored Uilenburger synagogue in the Jewish Cultural Quarter in the heart of Amsterdam.
Evening programs include a Candlelight Concert in the Esnoga, the late 17th-century Sephardic synagogue, Shabbat services and kosher finger food.
Download the flyer.
Would you like to apply for an early bird booking? Please contact us and we’ll get back to you.
“Sjema beni mussar avicha ve´al titosj torat iemecha” (misjlei 1-8) *)
door Rav Menachem, Sjoelrabbijn AMOS.
Reeds in de inleidende verzen van zijn boek Misjlei, benadrukt de wijze koning Salomon dat de uitdaging voor de mens tweevoudig is. Het vasthouden aan de Tora en het luisteren naar de mussar. Ook opmerkelijk in deze zin is duidelijke scheiding tussen, en de volgorde van deze twee onderwerpen.
*)
“Luister mijn kind; naar de ethiek van je vader en wijk niet af van de leer van je moeder”
De zin begint met Mussar en koppelt dit aan de vader en eindigt met Tora en koppelt deze aan de moeder. Ook kan er worden stil gestaan bij het verschil van de inhoudelijke opdracht om naar mussar te “luisteren” en om van Tora “af te wijken”.
Rav Menachem
Rabbijn Mosje Chajim Luzzatto opent in de inleiding van zijn boek “mesillat jesjariem” met een, voor een auteur, opmerkelijke zin. “Ik publiceer dit boek niet om mensen iets bij te brengen wat zij niet weten, maar louter ze te herinneren aan datgene wat ze al weten”. Hij gaat verder met de lezer er op te attenderen dat de kansen klein zijn, dat ze in zijn boek iets lezen dat nieuw is, of waaraan getwijfeld kan worden. Waarom schrijf je dan een boek? Daar geeft de rabbijn ook antwoord op; “het is juist de vanzelfsprekendheid van dit onderwerp dat veroorzaakt dat het vaak wordt vergeten”. Hij beschrijft hier mussar en geeft aan dat het geen intellectueel hoogstandje bevat, maar puur een oefening is in herhaling van het vanzelfsprekende. Dat het geen nieuwe creatie is, maar een ontdekken van het reeds bestaande. Dat mussar voor de mens niet meer is dan wat een wasbeurt is voor een kledingstuk. Het verwijderen van een bedekkende laag om de essentie te ontbloten.
Hiermee kunnen wij goed de woordkeuze van Koning Salomon begrijpen. Luister naar en besef de (reeds aanwezige) ethiek. Hij vraagt niet meer dan het internaliseren van de essentie van het bestaan. Tora anderzijds bevat actie, leer, ontdekking en aanpassing in gedrag. Daar zegt de wijze Koning: wijk niet af! Een daadwerkelijke inzet. Actie en creatie!
Ethiek en leer. Leer en ethiek. Je zou denken een onafscheidelijke combinatie. Je zou denken de een kan niet zonder de andere bestaan. De werkelijkheid bewijst het tegendeel. Hoe vaak ervaren wij geleerden met nauwelijks ethisch besef en de meesters van ethiek wier gedrag meer dan discutabel is? Hoe vaak zien wij dat mensen die zich inzetten alle Tora wetten nauwkeurig te volgen toch niet een verfijnde persoonlijkheid daar aan over houden? En hoe vaak horen wij “als je maar een goed mens bent, zijn de wetten minder van belang?” Sommigen kiezen voor de “veiligheid” van de sjoelchan aroech (Godsdienst codex) zonder te beseffen dat dit maar een tool is voor het verfijnen en heiligen van de ziel. Terwijl anderen van de verplichtingen weg vluchten in de zee van de zweverige “zelfverbetering”.
De Tora is een prachtig gerecht. Mussar is de zout die de smaak van het gerecht doet uitkomen. Zonder zout smaakt het gerecht flauw en kan het niet worden gegeten. Zonder gerecht is het zout niet eetbaar en zelfs ziekmakend. Een goede combinatie van deze twee en in de goede verhouding resulteert in een smaakvol en voedzaam geheel. Om de spirituele Michelin ster binnen te halen moet de leer vergezeld worden van een gezonde dosis zelfreflectie, zelfontplooiing en zelfinzicht. Daar kan mussar een sleutelrol in nemen. Eet smakelijk!
Nadat hij acht jaar in Amsterdam had gewoond vertrok Ramchal in de zomer van 1743 met zijn vrouw en zoon naar het beloofde land, vrijwillig en niet als gevolg van vervolging. Zij vestigden zich in Akko. Ze woonden ook een jaar lang in Jeruzalem, maar keerden terug naar Akko. De pest brak uit en Mozes Chaim Luzzatto overleed in 1746, nog maar 39 jaar oud. Lees meer
Komen er Mussarniks uit het buitenland op bezoek in Amsterdam, dan is steevast de vraag: Waar woonde Moshe Chaim Luzzatto? Tja, waar was dat dan precies? Weet jij het? Wij zijn een eind gekomen met waar het geweest zou kunnen zijn, maar precies weten we het niet. We hebben er een stukje over geschreven, een […]
