Mijn leven lang ben ik op zoek naar de zin, het diepere en zingeving van het leven. Jodendom als levenswijze en geloof beschouw ik als uitgangspunt. Orthodox noch Liberaal geeft mij voldoening in de diepte. Ik vind Jodendom als religie veel te patriarchaal. Mijn zoektocht leidde me naar de meer mystieke kant, maar Kabbala was moeilijk vindbaar, vaag en vaak gecommercialiseerd. Bij toeval ben ik met Mussar in aanraking gekomen via mijn toenmalige werk. Daar is het werken aan jezelf (zelfkennis), het proberen een beter mens te zijn (zingeving, bewust leven) en onderzoek naar de diepere lagen van Tora en leefregels, niet vaststaand en rigide. Bij Mussar zijn de vloeiend menselijke en goddelijke eigenschappen (Midot), de basis van het leerproces. Een meer vrouwelijke benadering van het Jodendom. En praktisch: samen met een chevroeta-partner teksten lezen en onderzoeken hoe ze resoneren met je eigen leven, proberen de vertaalslag te maken naar vandaag. We komen eens per 2 weken samen in de va’ad (groepsbijeenkomst) en behandelen de betreffende mida uitgebreid. Het is leerzaam, bevrijdend en soms heel verrassend om de meningen, gevoelens en inzichten van anderen, te horen, te bespreken en te onderzoeken, met respect voor elkaars curriculum. Er is een hechte groep ontstaan die al zo’n jaar of 5 bezig is en waar ik met veel plezier deel van uitmaak.

Ik zat op openbare scholen, in Friesland. De bijbel had altijd mijn bijzondere belangstelling. Na de middelbare school ben ik naar Israël gegaan, in een kibboets. Het Jodendom fascineert mij, ik lees er constant over. Ik heb geen joodse roots en geen joodse partner en kan dus niet ‘uitkomen’. Mussar is voor mij de ideale bron van joodse kennis. Een beproefd traditioneel kader om mijn eigen identiteit betekenisvol vorm te geven.

Midden in het bos woon ik, in een vakantiehuis. Alleen en tevreden. Verbonden met de natuur. Mijn moeder heeft Auschwitz overleefd. Ze overleed begin dit jaar, ze werd 100. Mijn vader vond godsdienst ‘opium voor het volk’. Voor mij gaat het om de keuze: volg ik de Goddelijke ziel, of de verlangens van de animale ziel? Die keuze kennen we allemaal. Direct in contact zijn met het Goddelijke vereist intellectuele kracht van de ziel. De Mussar methode heeft mij geholpen. ‘Every day holiness’ van Alan Morinis was voor mij een eye opener. Ik lees nu ‘The path of the Just’ van Luzzatto, wat een fascinerende man was dat!

In mijn werk stond ik 6 x 24 uur per week paraat voor de klant. In deze levensfase gaat het mij om mijn persoonlijke spirituele ontwikkeling. ‘Every day holiness. The path to Mussar’ van Alan Morinis vind ik een geweldig boek. Maar naar mijn mening kom je er niet ver mee als je geen kennis hebt van de Tora. Ik werk zelf vanuit het boek van Edith Brotman ‘Mussar Yoga’. Dertien midot zijn gekoppeld aan yoga houdingen. De houdingen oefen ik elke dag en mijn vorderingen bespreek ik een keer per week met mijn yoga-lerares. Zo kan ik veel bewuster met een mida bezig zijn. Na 13 weken begin ik de cyclus weer opnieuw. Elke mida komt in een jaar dus 4 keer langs, en in de verschillende seizoenen.