Komen er Mussarniks uit het buitenland op bezoek in Amsterdam, dan is steevast de vraag: Waar woonde Moshe Chaim Luzzatto? Tja, waar was dat dan precies? Weet jij het? Wij zijn een eind gekomen met waar het geweest zou kunnen zijn, maar precies weten we het niet.

We hebben er een stukje over geschreven, een overzicht van wat we weten. Je leest het hier. Heb je aanvullingen? We vernemen het graag!

Na verdreven te zijn uit Italië via Frankfurt woonde Moshe Chaim Luzzatto van 1735 tot 1743 in Amsterdam.

Hij vond onderdak bij Mozes de Chaves, een groot zakenman, speculant en parnas van Ets Haim. Diens huis was een centrum van Joods cultuurleven in de beste zin. Mozes de Chaves woonde op de Nieuwe Herengracht 109. ‘De tuin van dit perceel zag uit op de tuin van een huis aan de Rapenburgerstraat. Daar woonde omstreeks die jaren Isaac da Veiga Henriquez, met zijn dochter Rachel. En Jacob de Chaves en Rachel da Veiga minnekoosden onder de hoge bomen. Beleefden hun ongerepte, dartele jeugd. En toen hun ontloken liefde tot vaste levensband was uitgegroeid, vierde men hier een weelderig bruiloftsfeest naar de zatte zeden dier dagen. Koetsen rijden op en af. Er wordt gedanst en gezongen, gemusiceerd en gedronken. Op datzelfde feest zong Moshe Chaim Luzzatto zijn Hoofse zang van dank en liefde: La-jesjariem tehilla.

Een fantastisch gedicht: Luzzatto verkreeg er wereldwijd de titel van ‘de eerste moderne joodse dichter’ mee. Ongelooflijk veel exemplaren werden er van gedrukt, in allerlei talen ook.

Destijds ging men in de zomermaanden naar de „Doornburgh” bij Maarsen om zich te verlustigen in de pastorale idylle. De goede, oude tijd aan de Utrechtse Vecht. Met haar rimpelloze water en ruisende riet. Haar wilgen en boterbloemen. We weten zeker dat Luzzatto op die plek heeft verkeerd. Daar nemen we ze dan ook naar toe. Voor buitenlanders een waarlijk Nederlandse belevenis!

Maar nogmaals: weet u waar precies op welk adres Luzzatto in Amsterdam verbleef? Deel uw kennis met ons.

 

Dick Hage, voorzitter Mussar Europe.

Lees ook wat Alan Morinis zelf over Luzzatto zei toen hij in Amsterdam was.