Uit mijn Mussar dagboek

Over Vreugde – Simcha/joy.

De mond gevuld met gelach en de lippen met vreugdekreten, de zin die Alan Morinis ons aanbeveelt bij de mida van joy, is mij te exuberant.

door Rob Cassuto

Misschien speelt de calvinistische inslag van twee eeuwen verblijf van mijn familie  in Nederland hier een rol. Maar voor mij is de echte vreugde niet de emotionaliteit in expressie, juist niet, maar meer de stille vreugde, die onder het gevoel van heelheid ligt, dat ons soms als genade wordt geschonken.
Het is de oergrond, die geweten of ongeweten als bodem onder de warrigheid van de dagelijkse beslommeringen ligt, onder de ‘piekierans’ – woord uit mijn Indisch verleden – van alle dag.
Die bodem, daar ben ik naar op zoek, in meditatie en gebed, soms land ik daar, soms kan ik hem niet vinden. Het onderliggend plezier in een goed gesprek of bij het luisteren naar goeie muziek, e.d. helpt.
Voor mij, als neigend naar een wat gereserveerde melancholie, is simcha nog best een goede oefening (plezier hebben is geen lolletje zei eens een melancholieke vriend uit het verleden).

Wat is het ene uiterste van simcha en wat het andere, waar is simcha het midden van?

Simcha grenst aan andere midot als dankbaarheid, gewaarheid, compassie.
Hoe meer je met de midot bezig bent, hoe meer je beseft hoe ze allen met elkaar verband houden en in elkaar overgaan, als een taart met taartpunten, waarvan de punten in het midden samenkomen in een alomvattende binnencirkel, de volheid of de leegte (in het Boeddhisme sunyata, kabbala ayin)

Eigenschappenboom, ‘eets midot’, de rechterkant zou je stroom kunnen noemen, de linkerkant bedding, de onderkant wereld (malchoet). de bovenhelft hemel (sjamajim).
Je zou voor jezelf je boom als diagnose kunnen maken door iedere taartpunt/mida de grootte geven zoals jij hem inschat, zodat je een beeld krijgt van de mate van (on)balans in je ‘ soul picture’. Eventueel zijn de eigenschappen op de cirkel nog meer af te stemmen op de sefirot.

Voor mij als neigend naar een wat gereserveerde melancholie is simcha nog best een goede oefening (plezier hebben is geen lolletje zei eens een melancholieke vriend uit het verleden).

Wat is het ene uiterste van simcha en wat het andere, waar is simcha het midden van?
Ene kant melancholie, depressie of onverschilligheid, andere kant hysterie, ADHD, uitgelatenheid, …?