Nederigheid, de eerste deugd
door Alan Morinis
vertaling Henri Vogel
De wereld lijkt een scherpe bocht te hebben genomen in de richting van een hardere, koudere en minder zorgzame plek. Deugden en sterke punten van het karakter die de joodse traditie gedurende millennia als ideaal heeft gezien worden in de openbare ruimte aangevallen. Waarheid, mededogen, nederigheid, goedertierenheid en edelmoedigheid worden geweld aangedaan en vervangen door leugens, haat, arrogantie en eigenbelang.
Vanuit mijn perspectief, is er slechts één ding te doen, en dat is op koers te blijven. We moeten doorgaan met het najagen van deugden. Mijn woorden klinken voor mij als wat een beleggingsfonds manager tegen klanten zegt als de markt in rep en roer is. De beste investeringsstrategie is om lange termijn doelen te bepalen waar je niet van afwijkt als de markt in ruw weer is gekomen. Als dat de beste beleggingsstrategie voor uw geld is, hoeveel te meer is het dan de juiste aanpak als we het hebben over de kwaliteiten van onze ziel?
Als leiders en hun volgelingen flagrante leugens vertellen, zijn we het aan onszelf verplicht om vaandeldragers te zijn van deugen. Wanneer met ego wordt gepronkt, vereist ons eigen geestelijk leven dat wij kampioenen van nederigheid worden. Als haat wordt genormaliseerd en hele bevolkingsgroepen worden gedemoniseerd, dan moeten we, al is het alleen maar voor onze eigen ziel, opstaan om de deugden te verdedigen.
De grote verleiding van het moment is om onze emoties te laten regeren, dat is het equivalent van de verkoop van onze aandelen op een moment van paniek. In dit geval zou dat betekenen dat we onszelf laten verleiden om met woorden en daden de verkeerde gedachten na te doen die op dit moment het publieke discours vervuilen. Als Joden, hebben we een hoge prijs betaald voor de deugden die zo centraal zijn in onze identiteit, onze traditie, onze missie en ons zelf. Dit is een moment waarbij wij op de proef worden gesteld door sterk en waakzaam te zijn, om ervoor te zorgen dat we niet terugkijken en om te beseffen dat we ‘hoog kochten en laag verkochten.’
Met dat doel voor ogen, zullen onze nieuwsbrieven gedurende 2017 gericht zijn op een reeks van belangrijke karaktereigenschappen waarvan de Mussar traditie zegt dat een persoon, die streeft naar heelheid, die nodig heeft. Dat zijn ook de eigenschappen waarvan we zien dat die geweld worden aangedaan door een aantal leiders en hun aanhangers .
Zoals bijna altijd het geval is wanneer wij een Mussar bril opzetten, moeten we beginnen nederig te zijn als de persoonlijke en publieke eigenschap die aan alle andere voorafgaat.
Yogi Berra klaagde over het weer toen hij zei: “Het is niet de hitte; het is de nederigheid.” Maar zijn verspreking geeft een nauwkeurige beschrijving van de huidige situatie. Er is zo veel vuur in het openbaar gesprek en het is nog steeds aan het escaleren. Maar de kern van de zaak zijn niet de verhitte woorden; het is het gebrek aan nederigheid die wij ervaren bij een aantal van onze leiders.
De Tora geeft ons een geweldig model voor leiderschap door Mozes als “de meest nederige persoon op aarde” te benoemen. (Numeri 12: 3) Mozes, die in verzet kwam tegen de farao, die plagen opriep voor zijn onderdrukkers, die opstanden de kop in drukte en oorlogen uitvocht, die een volk van slaven naar vrijheid leidde, was bescheiden. Hetzelfde idee wordt toegeschreven aan de joodse koning, die een kopie van de Tora moest schrijven en er alle dagen van zijn leven uit moest lezen opdat, “zijn hart niet boven zijn broeders zal worden verheven.” (Deuteronomium 17:20) .
En, als parallel, geeft de Tora ons het archetype van de arrogante heerser in de farao, die zichzelf als zo ver boven alle anderen verheven voelde dat hij zichzelf had uitgeroepen tot de intermediair tussen de goden en de mens, en die zelf goddelijk zou worden na zijn dood.
Over de Joodse koning zegt Maimonides (Hilchot Melachim 2:6): “Hij zou de problemen van de natie, de lasten, de klachten en de woede dragen zoals een verpleegster een kind draagt.” Het contrast met de Farao kan niet groter zijn omdat, zoals wij weten, de Egyptische heerser koelbloedig slaven van ze maakte en de mensen uitbuitte.
We kunnen enige troost putten uit het feit dat de arrogante leider altijd ten val wordt gebracht. We vinden dat gezegde in de profetie: “Ik zal de arrogantie van de trotse doen ophouden, en zal de hoogheid van de tirannen doen ophouden” (Jesaja 13:11). De Bijbel wijst ook op arrogantie om de val van koningen uit te leggen: “Maar toen zijn [de Babylonische koning Nebukadnezar] hart arrogant en hard werd van trots, is hij van zijn koningstroon verstoten en werd hem zijn eer ontnomen” (Daniël 5:20). Het is ook een feit dat in onze eigen levens wij vele arrogante heersers hebben meegemaakt, enkelen van hen hebben zeer lang aan de macht weten te blijven. Wat erg jammer en verontrustend is, is dat tijdens de heerschappij van de arrogante zoveel geleden wordt, evenals wanneer diens macht afbrokkelt.
Als we het probleem nader bekijken, kunnen we inzien dat het niet begint met de leiders zelf, maar daar wel mee eindigt. Het probleem begint eigenlijk met tolerantie, zelfs het vieren van egoïsme in de cultuur in zijn algemeenheid. De leider weerspiegelt de mensen, en wij zijn geen nederig volkje.
In oktober 2016 woonde ik een academische conferentie bij over het thema nederigheid (bij het Instituut voor ‘Study of Human Flourishing’ aan de Universiteit van Oklahoma), waar ik Pelin Kesebir ontmoette, een psycholoog wiens werk zich richt op nederigheid. Dr. Kesebir gebruikt Google Books om boeken te vinden die zijn uitgegeven tussen 1901 en 2000, en haar bevinding was dat het gebruik van de woorden ‘nederigheid’ en ‘bescheidenheid’ in die periode daalde met 43,3%. Het zou niet verbazend zijn, om dan de opkomst van arrogante leiders te bespeuren, wat eigenlijk gewoon een weerspiegeling is van de daling van de algemene aandacht voor nederigheid in de cultuur.
We moeten streven naar herstel van nederigheid bij leiderschap, en we moeten bereid zijn om stappen te ondernemen om meer nederigheid in het publieke leven te brengen. De eerste stap in die richting moet worden gezet door het cultiveren van nederigheid in ons eigen leven te herstellen. Jezelf op de borst kloppen dat je de arrogante met zijn gedrag confronteert brengt alleen maar meer van hetzelfde in de wereld. Wat de arrogante verstoort is de echte nederigheid van degenen die hen confronteren.
Het is belangrijk te benadrukken dat nederigheid zoals begrepen in de Joodse traditie niets te maken heeft met zachtmoedigheid of schroom. Wanneer iemand afgleed, tijdens de conferentie nederigheid, door te spreken over nederigheid in termen van iemands beperkingen en zwakke punten kennen, voegde ik hieraan toe “en sterke punten.” Door zo te handelen trad ik in de voetsporen van Rabbi Yerucham Levovitz (1873-1936), de beroemde Mussar toezichthouder van de Mir Yeshiva, die zei: “Wee [oy] de persoon die zijn zwakheden niet kent. Maar tweemaal o wee [oy vavoy] om de persoon die zijn sterke punten niet kent. “De waarlijk nederige persoon kent de realiteit van hoe weinig hij of zij voorstelt, maar ontkent tegelijkertijd ook niet de giften die hem ten deel zijn gevallen.
Zoals ik al vaak heb gezegd en geschreven, nederigheid is een kwestie van het innemen van je rechtmatige ruimte, niet meer dan passend, maar ook niet minder. De plek om te beginnen met het invoeren van meer nederigheid in het openbare leven is met de mensen om je heen: je familie, vrienden, buren, werknemers. Te denken dat het anders zou kunnen is eigenlijk een soort arrogantie, alsof je van anderen een norm zou kunnen eisen waaraan je jezelf niet zou hoeven te houden. Maar als we zelf een model van nederigheid in ons persoonlijk leven zijn geworden, is dat eigenlijk een politieke daad, omdat waarden ‘besmettelijk’ zijn. Als we onze eigen arrogantie, of aan de andere kant van het spectrum, onze eigen zelf-kleinering- tolereren, dragen we bij aan het creëren van een egoïstische wereld, en eindigen we samen met de arrogante leiders. Als we nederig zijn op de juiste manier in ieder aspect van ons leven, richten we ons op de kant die uiteindelijk zal overwinnen, en in feite, versnelt dat de overwinning.
Hieronder plaatsen waar op deze site eerder midot ter sprake kwamen.
Mida van de Maand (12)
/0 Reacties/in Midot /door MussarUit mijn Mussar dagboek
/0 Reacties/in Column Rob Cassuto, Midot /door MussarOver Vreugde – Simcha/joy. De mond gevuld met gelach en de lippen met vreugdekreten, de zin die Alan Morinis ons aanbeveelt bij de mida van joy, is mij te exuberant.
Mida van de Maand (11)
/0 Reacties/in Midot /door MussarParasja Tsav over dankbaarheid
/0 Reacties/in Column Rob Cassuto, Midot /door MussarCommentaar op de sidra van de week: de betekenis van de dankoffers in de Tempel nader verklaard en hoe door steeds te danken de karaktereigenschap dankbaarheid op te wekken.
Mida van de Maand (10)
/0 Reacties/in Midot /door Mussar