Uniek symposium over herroepen banvloek op Baruch Spinoza (1632-1677).

Op 27 juli 1656 werd Baruch d’Espinoza, 24 jaar oud, ‘uit het volk Israël’ verbannen.
Spinoza weigerde zich te conformeren aan de Joodse geschriften, voorschriften en regels en noemde ze uitvindingen van de menselijke geest die onmogelijk door God konden zijn ingegeven, laat staan geschreven.
In de ogen van de parnassiem (bestuurders) van de Sefardische gemeente maakte Spinoza zich daarmee schuldig aan onvergefelijke godslastering en ketterij, die hij bovendien aan anderen onderwees.

De woorden van de cherem (banvloek) liegen er dan ook niet om: Met het oordeel der engelen en de uitspraak der Heiligen, vloeken, bannen, verwenschen en vervloeken wij Baruch d’Espinoza, met goedvinden der kerkelijke rechtbank en van deze geheele heilige gemeente, ten aanzien der heilige boeken, naar de zeshonderddertien voorschriften die daarin geschreven staan, met den banvloek waarmee Jozua Jericho vloekte, met de verwensching waarmee Eliza de kwajongens verwenschte en met al de vervloekingen, die in de wet geschreven zijn.

Het was leden van de Joodse gemeente ten strengste verboden om met hem om te gaan, te spreken of op andere wijze met hem te communiceren, of zich zelfs maar in zijn buurt op te houden.
Toch raakte Spinoza niet geheel geïsoleerd: hij had een kleine kring trouwe vrienden om zich heen die zijn kritische geest op waarde wisten te schatten en er na zijn dood in februari 1677 voor zorgden dat zijn geschriften postuum werden bezorgd en uitgegeven.

Spinoza is met zijn revolutionaire denkbeelden geleidelijk tot symbool geworden van de vrijheid van meningsuiting, de rede en de verlichting, moderne ideeën die de vraag rechtvaardigen of deze 17e-eeuwse fatwa – die formeel nog altijd van kracht is – niet aan een grondig onderzoek moet worden onderworpen.

Tijdens De Casus Spinoza wordt de ban tegen Spinoza vanuit diverse disciplines onder de loep genomen, en bekeken of deze, 359 jaar na dato, zou kunnen worden opgeheven.

Het symposium is een intiatief van de Universiteit van Amsterdam, afdeling Hebreeuwse en Joodse studies en het Joods Educatief Centrum ‘Crescas’. Samen met Ronit Palache tekenen zij tevens voor de organisatie.

Sprekers zijn o.a. Steven Nadler, Jonathan Israel, Yosef Kaplan, Nathan Lopes Cardozo, Opperrabbijn Toledano, Emile Schrijver, Piet Steenbakkers, Herman Philipse en Paul Cliteur.

Het symposium vindt plaats in de Rode Hoed, Keizersgracht 102 te Amsterdam. Zaal open vanaf 14.00 uur.

Op deze website vindt u meer informatie over het symposium en de sprekers. Ook vindt u daar de link naar het aanmeldingsformulier.